Botanika, to w największym skrócie nauka o roślinach (często jest mylona z ekologią).
Botanika obejmuje pewną liczbę nauk specjalistycznych, takich jak taksonomia i systematyka (rozpoznawanie i klasyfikacja roślin), morfologia roślin (budowa zewnętrzna), anatomia wraz z histologią roślin (budowa wewnętrzna i budowa tkanek), fizjologia roślin (funkcjonowanie) oraz ekologia roślin zajmująca się wzajemnymi zależnościami pomiędzy rośliną a środowiskiem.
Znów paleobotanika (fitopaleontologia) jest działem botaniki zajmującym się roślinami występującymi w minionych epokach geologicznych. Za działy botaniki uznaje się także ogrodnictwo oraz częściowo rolnictwo i leśnictwo. Cofając się głęboko w przeszłość należy powiedzieć, że najstarsze zapiski botaniczne wyrzeźbione zostały na ścianie świątyni w Karnaku w Egipcie (około 1500 lat temu p.n.e.) W V i IV wieku p.n.e. Grecy używali wielu roślin w celach leczniczych, najstarsze zachowane receptury pochodzą z połowy IV wieku p.n.e. Wiedza botaniczna została zebrana w pracach Teofrasta z Eresos (około 300 roku p.n.e.), ucznia Arystotelesa, który zajmował się systematyką, morfologią, geografią i fizjologią roślin.
W 1583 roku w dziele „De plantis libri XVI” Andrea Cesalpino naszkicował system klasyfikacji oparty na budowie owoców i nasion, znów Joachim Jungius jako kryterium użył tylko kwiatów. John Ray ułożył rośliny w porządku systematycznym i ogłosił pierwszy opis flory Wysp Brytyjskich. Szwedzki botanik, Linneusz, który w XVIII wieku stworzył systematykę, włączył do klasyfikacji wszystkie znane rośliny i zwierzęta, nadając każdemu nazwę binominalną (2-wyrazową). Jako pierwszy stwierdził płciową naturę kwiatów, co zostało wykorzystane w badaniach słynnego Karola Darwina i innych uczonych. Późniejsze prace ujawniły skomplikowaną strukturę komórkową tkanek roślinnych i dokładną naturę fotosyntezy. Julius von Sachs określił funkcję chlorofilu i znaczenie aparatu szparkowego. W II połowie XX wieku dowiedziano się wiele o funkcjonowaniu i wzroście komórek powstałych na drodze hybrydyzacji (połączenia jądra jednej komórki z cytoplazmą innej).
Co ciekawe w Polsce pierwsze wzmianki o roślinach leczniczych pojawiły się już w dziełach XIV-wiecznych, rozwój botaniki nastąpił w XVI i XVII wieku, kiedy ukazały się takie prace, jak: „Herbarz Polski” Michała z Urzędowa (1595 rok) i „Zielnik herbarzem z języka łacińskiego zowią” Szymona Syreńskiego (1613 rok).
